Macro Model Fit trong AMOS cho phép hiển thị trực tiếp các chỉ số độ phù hợp mô hình ngay trên diagram CFA và SEM. Nhờ đó, nhà nghiên cứu có thể quan sát nhanh mức độ phù hợp của mô hình mà không cần phải truy cập sâu vào phần output chi tiết bên trong AMOS.
1. Macro hiển thị Model Fit trong CFA, SEM (AMOS)
Trước hết, cần làm rõ vai trò của macro model fit trong AMOS. Về bản chất, đây là các “lệnh rút gọn” (text macro) giúp trích xuất và hiển thị nhanh các chỉ số đánh giá độ phù hợp mô hình từ phần output ra trực tiếp trên sơ đồ diagram. Cách làm này giúp việc kiểm tra, so sánh và đánh giá model fit trở nên trực quan, thuận tiện và tiết kiệm thời gian hơn đáng kể.
Trong thực tế nghiên cứu, macro model fit chủ yếu được sử dụng cho các mô hình CFA và SEM. Trong tài liệu học thuật, nhiều bộ chỉ số đánh giá độ phù hợp mô hình đã được đề xuất. Tuy nhiên, hai công trình được trích dẫn và sử dụng phổ biến nhất là của Hair et al. (2010) và Hu & Bentler (1999). Dựa trên các khuyến nghị này, bộ chỉ số model fit thường được hiển thị trong AMOS thông qua macro bao gồm:
Chi-square=\cmin; df=\df
Chi-square/df=\cmindf
GFI=\gfi
CFI=\cfi
TLI=\tli
RMSEA=\rmsea
Ngoài các chỉ số phổ biến trên, AMOS còn cung cấp rất nhiều text macro khác để phục vụ việc hiển thị và đánh giá model fit. Một số macro thường gặp trong các nghiên cứu CB-SEM bao gồm:
\cmin: Chi-square
\df: Degrees of freedom
\cmindf: Minimum value of the discrepancy function divided by degrees of freedom
\p: “p value” associated with Chi-square (test of perfect fit)
\cfi: Comparative fit index (CFI)
\gfi: Goodness of fit index (GFI)
\nfi: Normed fit index (NFI)
\rmsea: Root mean square error of approximation (RMSEA)
\pclose: “p value” for testing the null hypothesis of close fit (RMSEA < .05)
\agfi: Adjusted goodness of fit index (AGFI)
\rmr: Root mean square residual
\tli: Tucker-Lewis index (TLI)
2. Cách chèn macro vào diagram CFA, SEM trong AMOS
Trong AMOS, các chỉ số Model Fit không được hiển thị sẵn trên diagram CFA hoặc SEM. Do đó, người dùng cần thực hiện thao tác chèn thủ công để đưa các chỉ số này ra ngoài sơ đồ.
Lấy ví dụ với một mô hình CFA: trước tiên, bạn nên sắp xếp lại diagram bằng cách dồn các biến và mối quan hệ sang lề trái khổ giấy, đồng thời chừa một khoảng trống bên phải để hiển thị macro model fit. Tùy theo cấu trúc mô hình và yêu cầu trình bày của bài nghiên cứu, bạn có thể linh hoạt bố trí diagram sao cho dễ quan sát và thẩm mỹ.
Sau khi xác định vị trí cần chèn macro, bạn nhấp vào biểu tượng Figure Caption (có chữ Title) trên thanh công cụ của AMOS.
Khi cửa sổ Caption xuất hiện, bạn sao chép danh sách các macro model fit mong muốn và dán vào vùng Caption. Ví dụ:
Chi-square=\cmin; df=\df
Chi-square/df=\cmindf
GFI=\gfi
CFI=\cfi
TLI=\tli
RMSEA=\rmsea
Tại đây, bạn có thể tùy chỉnh định dạng trình bày như canh lề (trái, giữa, phải), cỡ chữ, in đậm hoặc in nghiêng cho phù hợp với bố cục bài viết. Sau khi hoàn tất, nhấn OK để xác nhận.
Quay lại diagram CFA, bạn sẽ thấy phần macro vừa chèn xuất hiện trên sơ đồ. Ở bước này, các macro mới chỉ hiển thị dưới dạng cú pháp, chưa hiển thị giá trị cụ thể của các chỉ số model fit.
Nếu muốn chỉnh lại kích thước hoặc định dạng của macro (thu nhỏ, in đậm, in nghiêng, canh lề…), bạn chỉ cần nhấp đúp chuột vào macro. Cửa sổ Object Properties sẽ mở ra, cho phép bạn điều chỉnh toàn bộ thiết lập. Sau khi hoàn tất, đóng cửa sổ bằng nút X, các thay đổi sẽ được tự động lưu.
Để macro hiển thị đầy đủ giá trị các chỉ số và đồng thời kiểm tra cú pháp macro có chính xác hay không, bạn cần chạy phân tích CFA/SEM bằng cách nhấp vào Calculate Estimates.
Sau đó, chọn View Output để xem kết quả. Khi đó, toàn bộ thông số trên diagram, bao gồm cả các chỉ số model fit được chèn bằng macro, sẽ được hiển thị đầy đủ.
Trong trường hợp một số chỉ số không xuất hiện, nguyên nhân thường do một trong hai lý do sau:
-
Lỗi xung đột của AMOS: nên vẽ lại một diagram CFA/SEM mới hoàn toàn, sau đó chèn lại macro và chạy phân tích lại từ đầu.
-
Lỗi dữ liệu: dữ liệu nghiên cứu vi phạm nghiêm trọng các giả định thống kê trong CFA/SEM, khiến một số chỉ số model fit không được tính toán hoặc không đạt giá trị hợp lệ.
Nếu bạn muốn xem đầy đủ toàn bộ các chỉ số model fit gốc, hãy nhấp vào View Text để truy cập phần output chi tiết bên trong AMOS.
Tất cả các bảng và chỉ số độ phù hợp mô hình đều nằm trong mục Model Fit của kết quả phân tích.
———-
Nguồn tham khảo:
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R.E. (2010) Multivariate Data Analysis. 7th Edition, Pearson, New York.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria versus New Alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
